Filmanalyse

Gegevens

Lucasfilm, Twentieth Century Fox Film Corporation, (Prod.) George Lucas (Reg.). (25 mei 1977). Star wars episode IV: A new hope. USA:  Twentieth Century Fox Film Corporation.

De film in het oeuvre van de regisseur

George Lucas regisseerde alle Star Wars films, hij heeft er een heel aantal op zijn palmares staan ondertussen. De films maken een groot deel uit van zijn oeuvre. Je kan de film tegenwoordig typisch noemen voor hem aangezien hij er nog vele van maakte. Dit is de eerste die uitkwam.

Symbolische beeldcompositie

Het establishing shot: extreme long shot.
Doordat het een extreme long shot is, is het decor goed zichtbaar. Het is bedoeld om het decor waarin de film zich zal afspelen te tonen, namelijk de ruimte. Het beeld fadet-in en er is een tilt van boven naar onder om nog meer decor te tonen, daarna staat de camera stil.
Hier is de regel van derden sterk toegepast. Het decor is in balans doordat alle onderdelen ongeveer op de gulden snede staan. Ook de ruimteschepen vliegen binnen op de gulden snede maar vliegen diagonaal binnen. Dat geeft een dynamisch effect. De rust die het statische decor uitstraalt door de balans van de gulden snede en door de uitgestrekte vlakte, staat in contrast met die dynamiek. Dat contrast strookt ook met wat je ziet gebeuren. De film begint met een conflict, een klein ruimteschip vlucht van een gigantisch ruimteschip. Er wordt geschoten vanuit beide ruimteschepen. Het eerdergenoemde contrast zorgt ervoor dat dat conflict extra opvalt.

Medium long shot van Dart Vader.
Dit is de eerste keer dat Dart Vader in beeld komt. Hij wordt ten voeten uit weergegeven. Het decor en de Stormtroopers zijn spierwit. Het beeld is sereen en statisch, zelfs symmetrisch. Er is net een gevecht gewonnen, de gesneuvelden liggen er nog. In het midden van het beeld (zo lijkt het, in realiteit meer richting gulden snede) komt een statige zwarte figuur binnengestapt. Dat zwart staat in contrast met al het witte rond hem. Het feit dat hij anders gekleed is dan alle anderen en de scène in het midden betreedt, zorgt ervoor dat je merkt dat er een belangrijke figuur geïntroduceerd wordt. Hij lijkt geen medelijden te hebben met de gevallen slachtoffers. Hij loopt rechtdoor en blijft in het midden van de actie. Het shot lijkt zelfs lichtjes vanuit kikkerperspectief gefilmd om de figuur nog imposanter te doen lijken.  Daaruit leid je af dat het een slechte figuur is die belangrijk is voor het verhaal.

Medium shot van Dart vader en Prinses Leia.
Even later staan goed en kwaad letterlijk tegenover elkaar. Dart vader in het zwart staat recht tegenover Prinses Leia in het wit. Het beeld is gefilmd zoals een interview. Dat is hoogstwaarschijnlijk niet toevallig, in deze scène ondervraagt Dart Vader Prinses Leia. Hij is veel groter dan zij. Dat kan toevallig zijn, maar op dit moment is hij ‘aan het winnen’. De Stormtroopers hebben prinses Leia gevangen. Het beeld is niet symmetrisch noch dynamisch. Het is een statisch beeld maar het voelt niet rustig aan en het ziet er niet gebalanceerd uit. Dat komt ook wel overeen met de situatie en de sfeer. De sfeer is koel en de situatie is niet ideaal voor prinses Leia.

Opvallende camerabewegingen

Extreme close-up, tracking shot van een pijp die R2-D2 opzuigt.
R2-D2 is op geheime missie. Op een gegeven moment wordt hij gekidnapt. Daarbij is er een moment dat hij omhoog gezogen wordt. Die pijp die hem gaat opzuigen komt dreigend in beeld.
R2-D2 wordt door de wezentjes waardoor hij ontvoerd werd onder de pijp gezet. In het volgende shot zie je een enorm ingezoomd beeld, een extreem close-up van de pijp. De camera volgt in een tracking-shot de pijp naar beneden. De muziek en het dreigende beeld geven aan dat er iets fout loopt voor R2-D2.

Long shot: panorama.
Nadat R2-D2 gekidnapt is, komt er een nieuwe scène. Het eerstvolgende shot is een panoramashot. In dit shot zie je dat de Stormtroopers R2-D2 gaan zoeken, of toch de capsule die ‘zonder leven’ en volgens hen met de plannen zou afgeschoten zijn. Het panoramashot toont hoeveel Stormtroopers er aan het zoeken zijn en hoe intensief. Het geeft de dreiging weer.

Subjectief panoramashot.
Luke zoekt de horizon af naar R2-D2. Hij heeft een speciale bril. Samen met Luke kijk je door de bril. Luke draait rond zijn as. Het is een subjectief panoramashot. Het gekke aan dit beeld is dat je zelf amper iets ziet. De functie ervan is dat het een zoektocht uitbeeldt. Het fungeert als aankondiging van de zoektocht naar R2-D2 die gaat volgen.