Lectuurfiche 1
Green, J. (2012). De weeffout in onze sterren. Lemniscaat.
Korte inhoud
De weeffout in onze sterren is een pakkend verhaal over jongeren in hun strijd tegen kanker. Het gaat over hoe ze leven met het idee dat ze nooit meer zullen genezen of met de angst voor de kanker die altijd nog kan terugkomen. Het hoofdpersonage is Hazel. Hazel is een jong meisje dat bijna haar hoofd liet hangen. Ze dreigde in een depressie terecht te komen tot ze weer moed vond in de mooie blauwe ogen van Gus. Als lezer is het fijn om mee te leven met Hazel die haar leven weer een beetje op de rails krijgt. Je zit mee in de rollercoaster die haar leven is, en die je van de zeldzame hoogtes in haar leven naar haar diepste dieptepunten brengt en omgekeerd.
Waar en wanneer speelt het verhaal zich af?
Het verhaal speelt zich voor het grootste deel af in Indiana, Indianapolis in de Verenigde Staten. Een stukje van het verhaal speelt zich af in Amsterdam, Nederland. Het verhaal is recent, je kan met zekerheid zeggen dat het in de eenentwintigste eeuw geschreven is. Een aanwijzing daarvoor in het verhaal zelf is het programma America’s Next Top Model, waar Hazel altijd naar kijkt. Die show is op tv sinds 2003 en Hazel kijkt naar herhalingen van de show. Ook sturen de personages berichtjes naar elkaar en bellen ze elkaar. Ze sturen mails naar de schrijver van Een vorstelijke beproeving. Dat is allemaal veel normaler in de eenentwintigste eeuw dan voordien. Het boek is uitgebracht in 2012 en het verhaal zou zich perfect rond die tijd kunnen afspelen.
Hoofdthema
De thema’s die hoofdzakelijk in het boek voorkomen zijn liefde, ziekte en wat daar onlosmakelijk mee verbonden staat: de dood. De dramatische basissituatie die daar het meest mee overeenkomt is de dood van een geliefde. Ik zou dit niet meteen hét hoofdthema durven noemen omdat je niet van in het begin van het boek weet of de dood nog toeslaat voor het einde van het boek. Het is eerder naar het einde toe dat dit thema aan bod komt. Het hoofdthema hier is liefde in tijden van ziekte, meer bepaald kanker.
Appreciatie
Ik had niet het gevoel dat ik tot het doelpubliek van het boek behoorde. Het hoofdpersonage van het boek is ook een beetje jonger wat zorgt voor een minder gevoel van identificatie. Ondanks dat begrijp ik wel dat het verhaal veel succes kent. John Green heeft een heel mooie schrijfstijl waardoor je moeilijk kan stoppen met lezen. Je hebt het boek in een mum van tijd uitgelezen. Daarnaast is het boek heel aangrijpend. Ondanks dat Hazel worstelt met kanker en het grootste deel van haar tijd thuis op de bank doorbrengt, kan je makkelijk voorstellen hoe het is om te leven zoals zij en hoe het is om plots oog in oog te staan met de knapste jongen die je tot dan toe al gezien hebt. Op de koop toe is die jongen ook nog eens geïnteresseerd in jou, het hoofdpersonage. Vooral voor jonge meisjes is het een verhaallijn die ze zelf ook wel zouden willen zien terugkomen in hun leven. Persoonlijk had ik verwacht dat die verhaallijn nog net iets meer cliché ging verlopen, maar John Green slaagt er toch steeds in om een verrassende wending te geven aan het verhaal. Het feit dat het boek geen 100% sprookjesachtig verloop heeft, maakt dat het verhaal een realistischer karakter krijgt, wat ik wel meer apprecieer. Als je het boek sluit blijf je achter met een warm maar bedroefd gevoel, je blijft niet leeg achter met vragen. Je krijgt het gevoel dat alles netjes afgesloten is. Zoals een begrafenis is voor een persoon, zo is het einde van dit boek voor het verhaal.
Vragen volgens de methode Chambers
Met de methode van Chambers pols je naar de leesbeleving van je lezers. Aan de hand van die methode zou je voor dit boek vragen kunnen formuleren zoals:
Welk stukje van het verhaal vond je het meest aangrijpend?
Het meest aangrijpende stuk van het verhaal is voor mij niet het einde, alhoewel dat best een aangrijpend stuk van het verhaal is. Voor mij is dat een stukje ergens voorbij het midden van het verhaal. Op een gegeven moment belt Gus Hazel om haar te zeggen dat ze voor hem een necrologie moet schrijven en naar de plek moet komen waar de praatgroep altijd doorgaat. Daarvoor had Gus Isaac ook al opgebeld en vroeg hij hem hetzelfde te doen. Op die plek houden ze een soort van pre-begrafenis voor Gus. Gus wou graag met zijn eigen ogen zien hoe zijn begrafenis zou verlopen. Die hypothetische begrafenis is voor mij het meest aangrijpende stuk van het verhaal.
Wat is voor jou persoonlijk het belangrijkste element van het verhaal?
Ondertussen ben ik een jaar ziek, ik heb op zich niets levensbedreigend maar mijn ziekte is vooral vervelend. Omdat ik er constant mee geconfronteerd word, lijkt het soms het ergste wat er is. Voor mezelf is dat op dat moment ook zo, maar als je dan boeken leest over zaken zoals kanker, besef je weer even dat alles nog zo slecht niet gaat. Het doet zelfs goed te lezen hoe anderen leven met een veel zwaardere ziekte. Je ziet hier en daar dan wel gelijkenissen maar bent wel dankbaarder voor de dingen die je allemaal nog wel kan verwezenlijken.
Door wiens ogen zag je het verhaal? Kon je het verhaal zien door de ogen van één bepaald personage of door de ogen van meerdere personages?
Je ziet het verhaal door de ogen van één personage, namelijk door de ogen van Hazel Grace Lancaster. Je beleeft het verhaal zoals zij het ziet. De info die je verkrijgt over de andere personages is info die het hoofdpersonage zelf achterhaald heeft. Zo zijn er bepaalde momenten dat Hazel iets te weten komt in het verhaal, waarbij haar ouders haar vertellen dat ze het al een tijdje wisten.
Narratologisch aspect: motieven
Wat narratologische aspecten betreft, vind ik motieven het moeilijkste onderdeel. Het is niet zo slim om dat dan uit te kiezen voor een opdracht, maar ik vind het belangrijk voor mezelf dat ik als leerkracht met geen enkel van deze aspecten nog moeilijkheden heb. Daarom wil ik toch proberen om de motieven van De weeffout in onze sterren zo goed mogelijk te bespreken.
Het hart van Jezus is een plek onder de kerk. Het hart is de ruimte waar de praatgroep elke week plaatsvindt. Dat is in een kruisvormig zaaltje (onder een kruisvormige kerk), de kruising van de twee ruimtes noemen ze het hart van Jezus. Indien Jezus aan dat kruis gehangen zou hebben, stonden de stoelen van de praatgroep in een cirkel exact waar Jezus zijn hart gezeten zou hebben. Deze plaats is essentieel voor het verhaal. Dat zaaltje is niet alleen de plaats waar de praatgroep samenkomt, het is ook de plaats waar Hazel Gus ontmoet en waar Isaac, Hazel en Gus de pre-begrafenis van Gus houden. Dit motief is een statisch verhaalmotief van ruimte. Het motief is een gebonden motief omdat het een belangrijke plaats is voor het verhaal, de dingen die er gebeuren hebben een impact op de verhaallijn. Het is een statisch motief omdat de plaats zelf geen impact heeft op de verhaallijn. Het is echter wel vrij symbolisch om jonge kankerpatiënten in het hart van Jezus te laten samenkomen.
Het boek Een vorstelijke beproeving is een belangrijk motief voor het verhaal. Dit boek is het lievelingsboek van Hazel. Ze doet het cadeau aan Gus en ook hij is na het lezen in de ban van het boek. Zonder dit boek zouden ze ook nooit op reis gegaan zijn naar Amsterdam. De ontwikkeling van het verhaal hangt ervan af en het geeft de fabula vorm. Het is dus een gebonden dynamisch motief.
Er zijn ook twee duidelijke leidmotieven aanwezig in het verhaal. Het eerste is ‘altijd-altijd’. Dat zeggen Isaac en zijn vriendin Monica altijd tegen elkaar om aan te geven dat ze voor altijd van elkaar gaan houden. Gus en Hazel hebben daar een soort parodie op: ‘oké-oké’. Dit komt voort uit hun ideeën over de vergankelijkheid en de onvermijdelijke vergetelheid van het bestaan.
Daarnaast is kanker een motief dat niet weg te denken is uit het verhaal. Het beïnvloedt de levens van de jongeren die ermee kampen in het verhaal, maar onrechtstreeks ook dat van hun ouders en vrienden. De kanker is van belang voor de ontwikkeling van het verhaal en het stadium van de ziekte heeft een grote invloed op de fabula. Kanker is dus een gebonden dynamisch motief voor dit verhaal.
Vergetelheid en vergankelijkheid zijn ook elementen die regelmatig terugkeren in het verhaal. Gus en Hazel hebben hier vaak gesprekken over. De eerste keer dat Hazel Gus ontmoet, in de praatgroep, vertelt hij dat hij bang is om vergeten te worden. Hij zou liever in een gedenkwaardige strijd sterven in plaats van in de strijd tegen kanker. Vergetelheid en vergankelijkheid zijn in de ideologie van het boek nauw met elkaar verweven. Deze twee motieven zijn abstracte motieven. Er zijn verschillende metaforen gebruikt in het boek om naar deze motieven te verwijzen. Zo houdt Gus altijd een sigaret in zijn mond die hij niet aansteekt om de vergankelijkheid geen kans te geven.
Funky Bones is een plaats die van symbolisch belang is voor het verhaal. Het is een kunstwerk in Indianapolis dat tegelijkertijd een speeltuig is. Het kunstwerk is gemaakt door de Nederlandse kunstenaar Joep van Lieshoudt. In het begin neemt Augustus Hazel mee naar Funky Bones omdat deze plaats het meest verband houdt met Nederland. Hij ziet de kinderen spelen op de botten en identificeert zich met de kinderen. In een later deel van het boek neemt Hazel Augustus mee in een rolstoel. Die dag identificeert August zichzelf eerder met de botten. Ook dit motief van ruimte hangt deels samen met de vergankelijkheid die hierboven vernoemd is. Dit is een statisch vrij motief. Het is een statisch motief omdat het de verhaallijn niet actief beïnvloedt, het is een vrij motief omdat er eerder een filosofische uitweiding gelinkt is aan deze ruimte.
Het is een enorme uitdaging om de motieven uit dit boek volledig uit te werken. Het is niet altijd makkelijk om de meest essentiële terugkerende elementen uit het boek te halen. Niet elke lezer merkt dezelfde motieven op tijdens het lezen. Daarnaast is het zeker een uitdaging om de motieven uit te werken, net omdat dit boek bol staat van de verwijzingen, metaforen en motieven die het boek een extra dimensie geven.
